Tadbir urus yang baik amat penting bagi mewujudkan penyampaian perkhidmatan kerajaan yang cekap dan telus.
Hal tersebut dikatakan demikian kerana perkhidmatan yang cemerlang adalah hasil daripada perancangan tadbir urus yang kukuh, teratur dan memberi impak ketara kepada kesejahteraan rakyat dan negara.
Bank Dunia memperkenalkan Petunjuk Tadbir Urus Dunia (WGI), iaitu pengumpulan data yang menerangkan corak luas dalam tadbir urus kerajaan yang merentasi negara-negara di seluruh dunia.
WGI mengukur persepsi enam (6) aspek tadbir urus, iaitu Suara dan Akauntabiliti (VA), Kestabilan Politik dan Ketiadaan Keganasan (PV), Keberkesanan Kerajaan (GE), Kualiti Kawal Selia (RQ), Kedaulatan Undang-undang (RL) dan Kawalan Rasuah (CC).
Keberkesanan kerajaan dan kawalan rasuah adalah antara aspek kritikal yang menjadi pengukur kecekapan kerajaan dari kaca mata rakyat kerana persepsi rakyat lazimnya tertumpu ke arah kedua-dua aspek tersebut.
Mengukuhkan lagi hujah tersebut, rakyat ialah pelanggan utama yang menerima perkhidmatan daripada kerajaan, maka kerajaan haruslah memberi perkhidmatan dengan sebaik-baiknya.
Dalam penilaian WGI, keberkesanan kerajaan merangkumi persepsi tentang kualiti perkhidmatan awam, kualiti penjawat awam dan tahap ketercualiannya daripada tekanan politik, kualiti penggubalan dan pelaksanaan dasar termasuklah kredibiliti komitmen kerajaan terhadap dasar-dasar yang digubal.
Aspek kawalan rasuah pula mengukur persepsi berkaitan salah guna kuasa awam untuk kepentingan peribadi seperti rasuah, penyelewengan dana awam dan pelbagai salah laku dalam kalangan pentadbir negara termasuklah golongan elit sektor swasta.
Aspek ini dinilai berdasarkan gabungan sumber dan anggaran persepsi tentang tahap rasuah di sesebuah negara. Skor yang lebih tinggi menunjukkan tahap rasuah yang lebih rendah.
Laporan Indeks Persepsi Rasuah (CPI) 2024 oleh Transparency International menunjukkan Malaysia berada di kedudukan ke-57 global dengan memperoleh 50 skor CPI.
Dalam kalangan negara ASEAN, Malaysia berada di kedudukan kedua, iaitu di belakang Singapura yang menduduki tangga pertama dengan 84 skor CPI manakala di rantau Asia Pasifik pula, Malaysia berada di kedudukan ke-10 yang mana Singapura turut berada di kedudukan pertama.
Negara-negara dalam kelompok terbaik CPI seperti Singapura juga condong ke kelompok WGI teratas kerana kedua-dua indeks ini mempunyai keterkaitan yang kuat dalam perancangan tadbir urus kerajaan.
Skor CPI yang tinggi juga mencerminkan keberkesanan sesebuah kerajaan dan kawal selia yang kukuh dalam usaha menambah baik tadbir urus.
Laporan terkini CPI Malaysia menunjukkan negara ini terus menghadapi cabaran besar dalam memperkukuh integriti dan ketelusan dalam sektor awam.
Hal ini diakui Ketua Setiausaha Negara, YBhg Tan Sri Dato’ Sri Shamsul Azri bin Abu Bakar yang pada masa sama menyarankan supaya cabaran yang dihadapi negara dijadikan sebagai pemangkin kepada perubahan yang lebih bermakna.
Sehubungan itu, Pasukan Petugas Khas CPI telah ditubuhkan dengan diberikan mandat untuk meneroka penyelesaian strategik serta mengemukakan cadangan dan strategi kepada kerajaan dalam aspek institusi, dasar dan perundangan.
Pasukan tersebut juga telah membangunkan satu pelan tindakan menerusi Kumpulan Fokus (FG), iaitu Pelan Tindakan FG Penguatkuasaan.
Pelan tersebut dijadikan sebagai panduan strategik bagi memperkukuh usaha penambahbaikan integriti dan keberkesanan penguatkuasaan dalam usaha Malaysia mencapai kelompok 25 CPI terbaik dunia menjelang tahun 2033.
Untuk tahun 2026, pelan berkenaan menghimpunkan strategi, inisiatif dan tindakan utama yang menumpukan pada pengukuhan integriti, ketelusan, akauntabiliti serta pemantapan operasi penguatkuasaan.
Pelan Tindakan FG Penguatkuasaan merupakan hala tuju strategik yang menekankan pendekatan bersepadu berdasarkan data dalam pelaksanaan pembaharuan penguatkuasaan yang selari dengan aspirasi kerajaan memperkukuh tadbir urus yang baik di samping meningkatkan keyakinan rakyat terhadap institusi penguatkuasaan.
Diharapkan usaha berkenaan tidak hanya nampak mantap di atas kertas tetapi juga mesti dizahirkan melalui tindakan yang tegas berlandaskan nilai integriti.
Reputasi CPI baik yang dimiliki Singapura didorong oleh tahap penolakan rasuah yang tinggi. Kejayaan yang dikecapi Singapura dalam menangani rasuah adalah hasil daripada rangka kerja kawalan rasuah yang berkesan melalui empat (4) tunjang utama, iaitu Undang-undang, Penghakiman, Pentadbiran Awam dan Penguatkuasaan yang disokong oleh keazaman politik.
Apa yang dicapai oleh negara jiran tersebut mungkin dapat dijadikan teladan, khususnya dari sudut undang-undang yang ketat dan penghakiman yang tegas serta bebas daripada pengaruh politik.
Seperti mana ditegaskan oleh Pengerusi Transparency International, Francois Valerian, masyarakat dunia harus menjadikan usaha memerangi rasuah sebagai keutamaan dan hendaklah dilakukan dalam jangka masa panjang.
Rasuah adalah ancaman global yang semakin menular yang bukan saja menjejaskan pembangunan malah juga menjadi punca utama kemerosotan demokrasi, ketidakstabilan dan pelanggaran hak asasi manusia.
Secara dasarnya, korelasi antara tadbir urus dan penyampaian perkhidmatan awam yang baik berdaya membangunkan negara, membantu menggerakkan pertumbuhan ekonomi, membangunkan modal insan dan mengukuhkan perpaduan sosial.
Rujukan:
- https://www.worldbank.org/en/publication/worldwide-governance-indicators/frequently-asked-questions
- https://ca-lab.isca.org.sg/seen-heard/singapore-least-corrupt-nation-in-asia-pacific/
- https://www.bernama.com/bm/am/news.php?id=2489366
